Di Tích Trại Phú Bình (Trại 7)

Xây dựng và hoàn thành năm 1971, sau Hiệp định Pari đổi tên trại Phú Bình. Bao gồm 8 khu: A-B, C-D, E-F, G-H, mỗi khu 48 có phòng biệt lập. Tổng diện tích: 29.618m2. Một trại giam điển hình kiểu Mỹ, do chuyên gia Mỹ thiết kế xây dựng (hãng thầu RMK).

Khu biệt lập này được thiết kế để thay thế cho khu Chuồng cọp Pháp vừa bị phá bỏ. Bên trên có song sắt tương tự như Chuồng cọp Pháp nhưng không có hành lang và lối đi, mái lợp bằng tôn fibroximăng rất thấp, trời nắng hắt xuống như thiêu như đốt. Trong phòng giam không có bệ nằm, tù nhân nằm dưới nền nhà hứng chịu ẩm ướt, khí đất xông lên khi chuyển về khuya.

Tù nhân phải tiểu tiện vào thùng gỗ, mỗi khi đấu tranh sẽ bị phạt không cho đổ thùng vệ sinh, vài hôm hay kéo dài hàng tuần lễ hoặc lâu hơn nữa… Chưa kể buổi trưa nắng oi bức, trật tự mở cánh cửa sắt ra kiểm tra rồi đóng dập lại thật mạnh, tiếng vang dội lên đinh tai nhức óc khi lần lượt 48 phòng giam trong 1 dãy và liên tiếp 8 dãy với 384 lần dội vào đầu vào lồng ngực của tù nhân.

Đây là nơi khởi đầu cuộc nổi dậy giải phóng Côn Đảo, khi nghe tin Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng, ngụy quân ngụy quyền Côn Đảo hoang mang tháo chạy. Tù nhân ở Trại VII đã quyết định hành động, chớp thời cơ giải phóng khoảng 1 giờ sáng ngày 01/5/1975. Đảo ủy lâm thời đã được thành lập tại đây. Đến 8 giờ sáng ngày 01/5/1975 tù chính trị hoàn toàn làm chủ Côn Đảo, chấm dứt “Địa ngục trần gian” sau 113 năm (1862-1975).

Ngày 29/4/1979, di tích trại Phú Bình đã được Bộ Văn hóa – Thông tin đã ra Quyết định số 54-VHTT.QĐ đặc cách công nhận Khu di tích đặc biệt quan trọng của Quốc gia. Ngày 10/5/2012 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 548/QĐ-TTg xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.